Drzewa to ciekawe organizmy żywe. Często nie doceniamy i nie zwracamy na nie uwagi, choć towarzyszą nam w codziennym życiu. Korzystamy z drewnianych wyrobów, żywicy, owoców, kory i wielu produktów, nie zastanawiając się nad ich pochodzeniem.
Na czym polega drewnienie?
Drewnienie to odkładanie się substancji zwanej ligniną w ścianach komórkowych po zakończeniu jej wzrostu. Dzięki drewnieniu tkanki drzewa stają się bardziej wytrzymałe mechanicznie i odporniejsze na działanie mikroorganizmów.
Najstarsze drzewo
Za najstarsze żyjące na świecie drzewo długo uważana była sosna długowieczna Matuzalem rosnąca w Kalifornii od 4800 lat. Obecnie jednak przyjmuje się, że najstarszym drzewem jest szwedzki świerk Old Tjikko, który może mieć nawet 9500 lat.
Z kolei najstarszym polskim drzewem jest cis rosnący w Henrykowie Lubańskim, ma aż 1300 lat.
Co odróżnia drzewa od pozostałych roślin?
Drzewo to wieloletnia roślina o jednym zdrewniałym pędzie głównym nazywanym pniem lub kilku zdrewniałych pędach głównych i wyrastających z pnia na pewnej wysokości nad ziemią gałęziach tworzących koronę. Od innych roślin drzewiastych, jak krzewy i krzewinki różni je obecność pnia. Zdrewniałe pnie drzew umożliwiają im dorastanie do znacznie większej wysokości, niż mogą osiągać rośliny zielne. Najwyższe polskie drzewa dorastają do około 50 metrów wysokości, natomiast światowy rekord to, nieistniejący już, eukaliptus królewski, który osiągnął 143 metry.
Czym jest lignina?
Lignina odkłada się w przestrzeniach między elementami celulozy (mikrofibrylami i micelami). Proces drewnienia rozpoczyna się po zakończeniu wzrostu komórki lub jej części ściany komórkowej ulegającej drewnieniu. Lignina może być odkładana w każdej z warstw ściany komórkowej: ścianie pierwotnej, blaszce środkowej i ścianie wtórnej.
Dendrochronologia
Badając drewno wielu drzew rosnących na danym terenie, na przestrzeni wieków można stworzyć kalendarium opisujące historię terenu. Natomiast badając drewno z zabytkowych budynków i porównując je z drewnem zebranym wcześniej można określić, kiedy drzewo zostało ścięte i użyte do budowy.
Badaniami takim zajmuje się dendrochronologia. Więcej znajdziesz TU.