Nerecznica samcza (Dryopteris filix-mas) nazywana paprotnikiem samczym, należy do wyjątkowo ozdobnych paproci rodzimego pochodzenia. Jest popularnym gatunkiem spotykanym w lasach na terenie całej Polski, a także chętnie uprawianym w polskich ogrodach.
Wygląd
Nerecznica to paproć wykształcająca długie (ok. 1-1,5 m.), lekko wygięte na zewnątrz, pierzaste liście, złożone z licznych, ułożonych naprzeciwlegle wzdłuż ogonka liściowego wąskich, podłużnych listków. Na spodniej stronie listków tworzą się zarodniki nerkowatego kształtu, które po dojrzeniu rozsiewane są przez wiatr.
Liście wyrastają w okółkach z dużego, grubego, podziemnego kłącza, tworząc ponad ziemią okazały, ciemnozielony wachlarz.
Wymagania i uprawa
Nerecznica jest niewymagającą rośliną w uprawie. Najlepiej czuje się na stanowiskach półcienistych, a nawet cienistych, z żyzną, próchniczą, stale lekko wilgotną glebą o kwaśnym lub lekko kwaśnym odczynie pH. Nie toleruje suszy, dlatego latem może wymagać nawadniania. Bardzo dobrze znosi natomiast niskie temperatury, więc dobrze toleruje nasze, obecnie niezbyt mroźne, zimy. Na odpowiednich stanowiskach rośnie bardzo szybko, dlatego pozostawiona bez nadzoru, może stać się inwazyjna.
Jest doskonałą rośliną do wilgotnych i cienistych zakątków ogrodu, gdzie ładnie komponuje się z funkiami, brunnerami i języczkami. Może być traktowana jako roślina zadarniająca, gdyż na odpowiednich stanowiskach ładnie się rozrasta. Pięknie wygląda posadzona w pobliżu oczka wodnego, ale nadaje się też do uprawy w pojemnikach.
Zastosowanie
Pamiętajmy, że nerecznica jest trująca, jednak jej kłącza mają też właściwości lecznicze. Po odpowiednim przygotowaniu, bywają wykorzystywane m.in. do leczenia pasożytniczych zakażeń układu pokarmowego (jest pomocna w zwalczaniu tasiemca). Jej odwar stosowany jest także do okładów przyśpieszających gojenie się ran oraz na bóle gośćcowe.
Należy jednak stosować je z dużą ostrożnością, gdyż po przedawkowaniu mogą prowadzić do uszkodzenia nerwu ocznego.
Popularne odmiany
‘Crispa’ i ‘Crispa Cristata’, ‘Cristata’, ‘Linearis Polydactyla’.