Jemioła pospolita (Viscum album) jest krzewinką wieloletnią, która rośnie w koronach drzew liściastych oraz iglastych. Występuje pospolicie na terenie Europy, Afryki, oraz zachodniej i południowej Azji. Jemioła jest rośliną półpasożytniczą – wytwarza system korzeniowy zakończony ssawkami, które wnikają w głąb drzewa-żywiciela i pobierają składniki mineralne. Dzięki zielonym liściom oraz zawartym w nich chlorofilowi roślina jest w stanie samodzielnie wytwarzać część energii. Jemioła w szczególności upodobała sobie korony dębu, lipy, brzozy, topoli, sosny i jodły. Preferuje drzewa, które mają co najmniej 20 lat oraz rosną na glebach bogatych w wapń.
Wygląd
Jemioła cechuje się rozgałęzionym pędem, który nadaje jej kulisty kształt i osiąga średnicę około 1 metra. Wykształca zielone, skórzaste, sztywne, jajowate liście, które nie opadają na zimę. Jemioła kwitnie od lutego do kwietnia, tworząc drobne, żółte kwiaty osadzone w rozwidleniach gałęzi. Wydzielają one nektar oraz przyjemny zapach, który wabi owady. Owoce jemioły w postaci białych, okrągłych nibyjagód utrzymują się na roślinie przez całą zimę. Zbiór jemioły odbywa się zimą, od grudnia do marca.
Szczypta historii
Jemioła pospolita znana była już w starożytności. W III w. p.n.e. jej lecznicze właściwości opisał uczeń Arystotelesa – Teofrast. Wykorzystywana była do leczenia bezpłodności, gruźlicy oraz kokluszu. Medycyna ludowa stosowała jemiołę u chorych na epilepsję i cierpiących na histerię. Ponadto zalecana była w przypadku pasożytów przewodu pokarmowego, biegunek oraz nadciśnienia. Zewnętrznie stosowane okłady z jemioły wspomagały leczenie owrzodzeń i bóli reumatycznych.
Jemioła stanowi symbol miłości i trwałości związku. Całowanie pod jemiołą to jedna z tradycji świąt Bożego Narodzenia. Według wierzeń, pocałunek złożony na ustach ukochanej osoby ma magiczną moc! Całowanie wróży miłość i szczęście na lata. Z kolei gałązka jemioły zawieszona na drzwiach wejściowych ma chronić domowników przed złymi mocami oraz złodziejami.
Skład
Jemioła pospolita zawiera w swoim składzie liczne składniki aktywne, które odpowiadają za jej lecznicze właściwości. Roślina bogata jest w: glikozydy, cholinę, saponiny, sole mineralne, substancje żywicze, śluz, witaminę C, wapń, kwasy organiczne, flawonoidy oraz peptydy.
Stosowanie i dawkowanie
Jemioła stosowana w celu obniżenia ciśnienia tętniczego może być przyjmowana w postaci naparu. 2 łyżeczki suszu z rośliny należy zalać 0,5 l wrzącej wody i pozostawić do zaparzenia na 30 minut. Tak przygotowany napar należy przecedzić i spożywać w ilości 1/3 szklanki 3 razy dziennie. Susz z jemioły może być również wykorzystywany jako dodatek do herbaty – 1 łyżeczkę surowca należy wymieszać w kubku gorącego napoju z dodatkiem miodu. Tak przygotowana jemioła może być również stosowana w celu łagodzenia objawów menopauzy, nerwicy oraz zaburzeń snu. Wyciąg z jemioły stosowany w nadciśnieniu może być też przyjmowany w postaci gotowego płynu doustnego oraz tabletek.
Właściwości i działanie
Jemioła rozszerza naczynia krwionośne, zwiększa ich elastyczność oraz obniża ciśnienie tętnicze krwi. Działa również wspomagająco w przypadku miażdżycy, obniżając poziom „złego” cholesterolu. Jemioła wskazana jest także u kobiet w okresie przekwitania, gdyż działa łagodząco na dokuczliwe objawy menopauzy. Charakteryzuje się także działaniem immunostymulującym oraz przeciwkrwotocznym. Wykazano, że jemioła działa również moczopędnie, co przekłada się na obniżenie ciśnienia oraz daje efekt przeciwartretyczny na skutek zmniejszenia poziomu kwasu moczowego we krwi. Stosowana zewnętrznie przyspiesza regenerację naskórka oraz działa rozgrzewająco. Od niedawna prowadzone są badania nad antynowotworowym zastosowaniem jemioły bazujące na zawartym w roślinie białku – lektynie.