Nastie zalicza się do ruchów organów roślinnych zachodzących pod wpływem bodźców środowiska. Przykładem rośliny, u której występują ruchy nastyczne, jest mimoza wstydliwa (Mimosa pudica). Jej liście cechują się niezwykłą czułością na dotyk – bodziec ten inicjuje reakcję ruchową rośliny, która przejawia się gwałtownym złożeniem liści.
Specyficznym rodzajem nastii są nyktynastie, zwane także ruchami sennymi, które mają charakter autonomiczny (endogenny), ale regulowane są dobowymi zmianami warunków oświetlenia, temperatury i wilgotności. Ruchy tego typu obserwuje się np. u robinii akacjowej (Robinia pseudoacacia), której liście składają się wieczorem, a podnoszą nad ranem.
Ruchy senne są niezależne od dobowego rytmu ziemskiego. Jeżeli umieści się roślinę w stałej ciemności lub w stałym świetle, ruchy te zachodzą nadal, jednak w rytmie zbliżonym do 23 godzin.
Jakie są ruchy roślin?
Wyróżnia się cztery podstawowe rodzaje ruchów roślin: tropizmy (ruchy ukierunkowane, zależne od kierunku działania bodźca zewnętrznego), nastie (ruchy niezależne od kierunku działania bodźca zewnętrznego), ruchy autonomiczne (ruchy częściowo lub całkowicie niezależne od działania bodźca zewnętrznego) oraz taksje (ukierunkowany ruch całego organizmu lub komórki będący reakcją na kierunkowy bodziec).
Specyficzne uszkodzenia
Przypomnijmy, że ruchy senne powodują złożenie się liści. Żerujące na liściach owady potrafią przegryźć się na wylot przez dwie złożone połówki, czego efektem są symetryczne otwory widoczne po ponownym otworzeniu się liścia.
Skamieniałości
Naukowcy postanowili sprawdzić, czy tego rodzaju uszkodzenia można znaleźć, badając skamieniałości roślin kopalnych. Okazało się, że występują one na liściach roślin z wymarłej grupy o nazwie gigantopterydy. Rośliny te żyły ok. 300-250 mln lat temu. Miały szerokie liście z jedną osią symetrii. Analiza setek eksponatów potwierdziła te spostrzeżenia.