Papirus, czyli cibora, to roślina o błyskawicznym tempie wzrostu, znana już w czasach starożytnych Egipcjan. Na świecie istnieje ponad 600 odmian papirusa, jednak nie każdy z nich nadaje się do uprawy doniczkowej. Który gatunek będzie zatem idealny w przypadku domowej hodowli?
Papirus nie do pisania
Znany powszechnie papirus kojarzy się nieodłącznie z cienkim materiałem, na którym pisali starożytni Egipcjanie. Jest to skojarzenie jak najbardziej słuszne, ale nie liczmy na to, że na domowym papirusie będziemy mogli cokolwiek napisać. Egipcjanie do produkcji materiału pisarskiego wykorzystywali bowiem łodygi innej rośliny, blisko spokrewnionej z „naszym” papirusem uprawianym w doniczkach. Obie rośliny należą do rodziny ciborowatych, z tym że egipski papirus to cibora papirusowa (Cyperus papirus), a ten który możemy uprawiać w domach to cibora zmienna (Cyperus alternifolius). Warto wiedzieć, że cibora ma jeszcze kilka odmian, wykorzystywanych od kilku tysięcy lat, m.in. przy produkcji perfum oraz jako pożywienie i pasza.
Gatunki papirusów
Choć papirus kojarzony był niegdyś głównie z piśmiennictwem, tak naprawdę pobranie „atramentu” możliwe jest tylko z jednej z kilkuset jego odmian: osiągającej aż 5 metrów Cypersus papyrus (cibory papirusowej). Dziś wykorzystywana jest tylko jako egzotyczny element wystroju. Z kolei najpopularniejszym gatunkiem papirusu jest zdecydowanie cibora zmienna – idealna do uprawy doniczkowej, pochodząca z Madagaskaru i zachwycająca rozłożystymi liśćmi. Osiąga maksymalnie ok. 70 centymetrów, a jej kwiaty wyglądem przypominają ozdobne miotełki.
Kolejny gatunek, który nadaje się do hodowania w mieszkaniu, to cibora rozpierzchła, rosnąca aż do 1,2 metra wysokości. Słynie z trawiastych, zwisających liści, a jej kwiaty są drobne.
Warto też zwrócić uwagę na smukłego Cyperusa albostriatusa, która osiąga zaledwie 60 cm – świetnie sprawdzi się na mniejszej przestrzeni. Niezwykle efektowną odmianą jest Cypereus haspan, czyli meksykańska odmiana papirusu, która nadaje się także do niewielkich wnętrz.
Papirus jak parasolka
Domowy papirus pochodzi z Madagaskaru i dorasta do 1 metra (papirus egipski jest znacznie bardziej okazały i osiąga kilka metrów wysokości). Ma proste łodygi zakończone pióropuszem ciemnozielonych liści. Całość wygląda jak miniaturowy i dość ażurowy parasol. Wśród liści mogą pojawiać się również kwiaty, ale są one bardzo niepozorne.
Łodygi tej odmiany są dość wysokie i obciążone na wierzchołku, warto więc zapewnić im odpowiednią podporę – najlepiej sprawdzi się w tym przypadku specjalna obręcz do roślin wysokich.
Przesadzanie i rozmnażanie papirusów
W odpowiednich warunkach papirusy szybko rozrastają się, dlatego powinno się je przesadzać każdej wiosny. Przy okazji możemy podzielić rośliny, uzyskując nowy materiał.
Istnieje jeszcze inny sposób rozmnażania papirusów, który możemy praktykować przez cały rok. Wystarczy ściąć pióropusz liści z kawałkiem łodygi. Listki skracamy o połowę, łodyga powinna mieć długość ok. 5 cm.
Następnie, sadzonkę, uwaga: łodygą do góry, a liśćmi w dół, wkładamy do pojemnika z wodą. Po około dwóch tygodniach powinny pojawić się korzonki. Sadzonkę przetrzymujemy jeszcze kilka dni w wodzie, a potem sadzimy do doniczki (każdą sadzonkę osobno). I zaczynamy regularnie i obficie podlewać.
Papirus do doniczki i akwarium
Papirus nie ma szczególnych wymagań dotyczących ziemi, poza tym, że powinna dobrze chłonąć wodę. Można zastosować np. ziemię liściową z domieszką piasku i torfu, warto też dodać węgiel drzewny. Papirus lubi też raczej wysokie temperatury – latem powinno to być 20°C, a nawet więcej, zimą za to roślina powinna odpocząć w nieco niższej temperaturze, ale powinna mieć chłodniej niż 10°C.
Pamiętajmy, że najważniejszą rzeczą, którą powinniśmy zapewnić papirusowi jest woda. Doniczkę warto ustawić na pojemnej podstawce, tak żeby móc swobodnie przelać roślinę. Woda stojąca w podstawce jej nie zaszkodzi, a wręcz przeciwnie.
Ważne, aby nie dopuszczać do przeschnięcia bryły korzeniowej, bo liście szybko zaczną brązowieć i zasychać. Jako pojemnik do uprawy papirusu możemy wykorzystać nawet akwarium – roślina będzie w nim wyglądać ciekawie, a stojąca woda nie jest dla niej problemem.
Lato w oczku wodnym
Jeśli dysponujemy ogrodem z oczkiem wodnym, na lato możemy papirus do niego przenieść. Pamiętajmy jednak, żeby roślinę wziąć z powrotem do domu przed nastaniem chłodów. Papirus szybko się rozrasta i łatwo rozmnaża, więc możemy poświęcić część roślin na obsadzenie oczka wodnego, trzeba się jednak liczyć z tym, że będzie to uprawa jednoroczna – papirusy nie przetrwają zimy na zewnątrz.
Doniczkę z papirusem możemy też wynieść latem na balkon lub taras, ale nie zapominajmy o regularnym i obfitym podlewaniu.
Choroby papirusów
Papirus nie należy do roślin szczególnie podatnych na choroby, ale czasem zdarza się, że zostanie w całości porażony przez jakąś infekcję, a jego liście zaczną w widoczny sposób obumierać. Możemy wówczas bez obawy wyciąć wszystkie liście i pędy, które na wiosnę odrosną w o wiele lepszej kondycji.
Cibora jest wrażliwa na zmiany temperatur oraz obniżenie wilgotności powietrza. Suche powietrze w połączeniu z wysoką temperaturą może doprowadzić do rozwoju mszyc na liściach rośliny. Pasożyty te zwalczamy za pomocą odpowiednich oprysków.
Biała pajęczynka na spodniej stronie liście, odbarwienia, plamy i żółknięcie może być z kolei efektem żerowania przędziorków.